07 feb “Balletje Balletje” op uw feest!
Iedereen heeft ze wel eens op straat gezien. De oude mannetjes die het eeuwen oude spel “balletje balletje” spelen. In dit artikel lees u de oorsprong van het spel. Wat het spel precies in houdt. En hoe het tegenwoordig gebruikt wordt om geld mee te verdienen.
Hoe werkt het?
Balletje balletje is een spel met met drie bekertjes en meestal een balletje. De goochelaar stopt het balletje onder een van de bekers en zal vervolgens snelle bewegingen maken met de bekertjes. De handen gaan zo snel dat de toeschouwers moeilijk kunnen volgens onder welk bekertje het balletje zit. De toeschouwer moet vervolgens raden onder welk bekertje het balletjes zit. Dit zal een aantal keer gespeeld worden. In de middeleeuwen werd het vooral gebruikt als vermaak en om geld of voedsel aan te verdienen.
De oorsprong van balletje balletje
Het spel moet ooit begonnen zijn in de middeleeuwen. Kunstenaar Jeroen Bosch heeft al rond 1550 een schilderij de wereld in gebracht waarbij het balletje balletje op het doek kwam. Een prachtig kunstwerk waarin te zien is hoe de man gerold wordt van zijn geldzakje door de man achter hem. Het geeft aan dat men zo afgeleid kan worden dat ze de eigendommen vergeten in de gaten te houden. De kunst van de afleiding. Velen denken dat hier ook de goochelkunst begon.
Hoe we het tegenwoordig kennen
Midden jaren tachtig werd balletje balletje erg populair in Amsterdam. Het waren vooral Joegoslaven die naar Amsterdam kwamen om het het spel op straat te spelen met voorbij gangers. Het enige wat ze nodig hadden was en stuk karton, drie bekertjes en een balletjes. Het is verboden geworden dus de spelers moesten het voorzichtig spelen. Ze kwamen er achter dat het slim was om het met minimaal 3 man sterk te spelen. Een man doet het spel, een ander houdt de straat in de gaten voor politie. En weer een ander doet zich voor als spontane voorbij ganger die van niets weet en meespeelt. Hij kan dan zorgen dat de echte voorbijgangers enthousiast gemaakt worden door het ook te spelen.
Balletje balletje staat bekend om oplichterij op straat. Vele mensen hebben ondanks de waarschuwingen toch een keer een gokje gewacht maar zonder succes. Het is een verleidelijk spel omdat de speler precies weet hoe hij de toeschouwers gek moet maken.
In de val raken door misleding
De speler, ook wel goochelaar genaamd, weet precies zo in te spelen op de toeschouwer dat je toch de gok een keer wilt maken. De groep roept en zorgt dat ze opvallen bij voorbijgangers. toeristen die op dat moment voorbij lopen raken geïnteresseerd en komen een kijkje nemen. De goochelaar doet het spel een keer voor en de toeschouwers mogen een rondje gratis meespelen. Dit rondje is express een makkelijk rondje om het balletje te volgen. De toeschouwers raken enthousiast en denken dat ze dat wel doorhebben. Nu begint het echte spel. Er wordt geld ingezet en de goochelaar roept “dubbel of niets”. De inzet wordt op de grond neergelegd en het spel begint. De goochelaar laat de toeschouwers winnen wat het ging nog maar om een klein bedrag. De toeschouwers raken enthousiast en willen nog een keer. Dit keer doet de goochelaar een beweging waarbij het lijkt alsof hij een fout maakt. De toeschouwers konden namelijk precies zien wat hij deed en weten 100% zeker waar het balletje ligt! Athans zo lijkt het. “Dubbel of niets” roept de goochelaar. De toeschouwer heeft het helemaal door denk hij en zet dit keer heel hoog in want hij is zeker van zijn zaak. Maar dit is precies wat de goochelaar wou! Dit is de misleiding van het spel. Je denkt dat je het door hebt, maar elke stap van het begin tot het eind is met een reden ingecalculeerd. De goochelaar tilt de bekertjes op en wat blijkt, de keuze van de toeschouwer was fout. Weer een slachtoffer van het spel balletje balletje.
Oplichter versus goochelaar
De oplichter die het spel speelt op straat moet vingervlug zijn en jaren oefenen om het balletje balletje zo te kunnen spelen dat hij elke keer zijn publiek op het verkeerd been zet. Wat dat betreft lijkt de oplichter erg op een goochelaar. Alleen de oplichter heeft als doel geld te verdienen met het spel door het te zien als een gokspel. De toeschouwer dient geld in te zetten en wordt getricked door de oplichter. Een goochelaar daarentegen leert de goochelkunst om geboekt te worden op feesten en evenementen. Zijn doel is de kunsten aan te bieden als entertainment en zijn publiek ermee te vermaken. Hierbij wordt de goochelaar netjes betaald door de opdrachtgever. Het publiek wordt dus niet bestolen van geld of andere persoonlijke items. Een goochelaar huren is een hele leuke manier van vermaak op elk soort feest! De technieken die een goochelaar gebruikt kosten jaren oefening en veel discipline. Hier krijgen goochelaars veel respect voor.
Zakkenrollen tijdens balletje balletje
Oplichters hadden al snel door dat de toeschouwers van het spel zo gefocust waren dat ze hun eigen persoonlijke eigendommen niet meer in de gaten hielden. Dit is perfect te zien in de afbeelding van Jeroen Bosch. hierdoor werd de toeschouwers niet alleen bestolen van hun geld door het spel te spelen. Ze werden door handlangers die bij de goochelaar horen, gerold van hun tas of portemonnee. Zakkenrollen was een perfecte manier van diefstal tijdens het balletje balletje. De mensen zijn afgeleid, zijn dichtbij de zakkenrollers en hebben niets in de gaten.
In onderstaande video zie je hoe zakkenroller Steve Carlin de kunst van het zakkenrollen beheerst op een komische manier tijdens zijn optredens:
Balletje Balletje boeken op uw feest?
Hoewel hierboven het spel erg negatief beschreven is, omdat het gevaarlijk is. Kan het balletje balletje ook heel leuk ervaren worden. Tegenwoordig zijn er goochelaars die het spel gebruiken als goochel act. Hierbij is het doel puur entertainment. Het spel wordt gespeeld zonder inzet en u wordt niet gerold.
Goochelaar Steve Carlin speelt dit spel op elk optreden voor zijn publiek en de reacties zijn grandioos. Iedereen wilt het wel eens van dichtbij meemaken zonder zich zorgen te hoeven maken over diefstal of verliezen van geld.
Neem contact op met Steve Carlin om te vragen naar de act “Balletje Balletje” Perfect op beurzen en andere evenementen!